به زعفران، طلای سرخ می‌گویند. یعنی این مادهٔ خوشبو و همیشه حاضر در صحنهٔ مهمانی‌های ایرانی بسیار ارزشمند است. خودتان بهتر می‌دانید که قیمت زعفران کم نیست. پس انتظار می‌رود که مثل هر صنعت پرسود دیگری، پای متقلبان هم به بازار خریدوفروش آن باز شود. اما شما گول نخورید. در این مقاله از روش‌های تشخیص زعفران اصل از تقلبی برایتان می‌گوییم.

کسی هم پیدا می‌شود که از عطر و طعم زعفران خوشش نیاید؟ شاید، اما بیشتر ایرانی‌ها و حتی خارجی‌هایی که با زعفران آشنا می‌شوند، نظر مثبتی نسبت به آن پیدا می‌کنند. عطر و رایحه‌اش که خوب است، شکل و رنگ جذابی هم دارد و می‌تواند غذاهای مختلف را رنگ و لعاب بدهد. اگر نام چنین ماده‌ای را «همه‌چیزتمام» نگذاریم، چه بگذاریم؟

فقط عطر و مزهٔ زعفران نیست که آن را به یکی از سلاطین مواد غذایی ایرانی بدل می‌کند، بلکه خواص فوق‌العادهٔ آن هم بسیار شگفت‌انگیز است. زعفران شادی‌آور است. بهبود حافظه، تقویت قدرت جنسی، بهترکردن خلق‌وخو، از بین بردن دردهای قاعدگی، مبارزه با افسردگی و… هم از هنرهای این ادویه گران و خوش‌طعم است.

اما اگر ویژگی‌های زعفران اصل را ندانید به راحتی می‌توانید گول بخورید و پول زیادی را بابت جنسی قلابی صرف کنید. در ادامه به روش‌های تشخیص زعفران اصل از تقلبی اشاره کرده‌ایم. پس حواستان را حسابی جمع کنید.

۱. زعفران اصل با سرعت پایینی رنگ می‌دهد

شاید باورتان نشود اما روش‌هایی وجود دارد که متقلبان با استفاده از آنها، رنگ‌دهی زعفران را بالا می‌برند و اگر ندانید که زعفران با سرعت زیادی از خود رنگ پس نمی‌دهد، امکان دارد که اسیر کلاه‌برداران شوید. یادتان باشد که زعفران اصل، سرعت رنگ‌دهی‌اش اندک است.

اما افراد سودجو و متقلب با رنگ‌کردن قسمت زردرنگ پایین این گیاه، آن را به جای زعفران جا می‌زنند. قیمت این بخش از گیاه ارزان است و هزینهٔ زیادی بابتش داده نمی‌شود. مواد رنگی مصنوعی هم که زود و سریع رنگ می‌دهند. پس خام نشوید و اگر زعفرانی که خریده‌اید، رنگ‌دهی زیاد و سریعی داشت در اصل‌بودن آن کمی شک کنید. در تشخیص زعفران اصل از تقلبی به رنگ آن دقت کنید.

بهتر است روش آزمایش اصالت زعفران با آب سرد را هم برایتان بگوییم. برای این کار باید چند رشته از زعفران را بردارید و در آب سرد بگذارید. هم زعفران اصل و خالص و هم زعفران تقلبی به آب رنگ می‌دهند. اما داستان از این قرار است که زعفران تقلبی به سرعت به آب رنگ می‌دهد. اما زعفران اصل به کُندی، ردی طلایی از خود در آب باقی می‌گذارد. مثلا برای یک فنجان آب، حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد تا تمام محتویاتش در اثر وجود زعفران، رنگی شود.

دربارهٔ رنگ و ظاهر زعفران، نکتهٔ دیگری هم وجود دارد. زعفران اصل به هیچ‌وجه رنگ درخشان و براقی ندارد. پس اگر زعفرانی دیدید که برق می‌زند و بسیار درخشان است باید کمی به اصالتش شک کنید. بعضی از شرکت‌های تقلبی، گیاهان دیگری را که مشابه زعفران هستند در فرایند تولید با اسپری‌های رنگی به شکل زعفران درمی‌آورند.

۲. با بوی زعفران، حقیقت یا حماقت را تشخیص دهید

حتما با ما موافقید که افراد متقلب، احمق هستند. سودجویی و تقلب، شکلی از حماقت است دیگر. اما شما می‌توانید با شناخت بوی حقیقی زعفران از دست کلاه‌برداران خلاص شوید. بوی این ماده می‌تواند در تشخیص زعفران اصل از تقلبی به شما کمک کند. چطور؟ بوی زعفران، بویی است میان عطر عسل و یونجه.

یادتان باشد که زعفران‌ اصل دارای بو و رایحه‌ای قوی و شدید است. پس اگر زعفرانی خریدید که بوی آن چندان قوی نبود باید در اصالت آن هم شک کنید. تلفیق بوی عسل و یونجه را به عنوان رمزی برای تشخیص زعفران اصل از تقلبی برای خود قرار دهید.

۳. طعم زعفران اصل را بشناسید

زعفران‌های تقلبی معمولا طعم شیرینی دارند. پس اگر کمی زعفران را روی زبان گذاشتید و احساس کردید که شیرین است، باید بدانید با محصولی تقلبی و جعلی طرف هستید.

زعفران واقعی طعم خاصی ندارد و به هیچ‌وجه شیرین نیست. اگر آن را مزه کنید شاید کمی تلخی هم احساس شود. قانونی سرانگشتی در تشخیص زعفران اصل از تقلبی وجود دارد؛ کمی زعفران بردارید و آن را ببویید. بوی زعفران باید حالت شیرین (شبیه عسل)‌ داشته باشد اما طعمش هرگز.

۴. زعفران را میان انگشت‌های دست بمالید

زعفران را در آب سرد بگذارید و بعد از چند دقیقه، آن را در میان انگشتانتان بگیرید و برای چند دقیقه، انگشتان را به هم بمالید. اگر زعفرانی که خریده‌اید تقلبی نباشد، رشته‌های باریکی که میان انگشتانتان گرفته‌اید، از هم جدا نخواهد شد. اما زعفران‌های قلابی با این کار به سرعت به پودر تبدیل می‌شوند و خودشان را لو می‌دهند.

آزمایش دیگری هم در زمینهٔ تشخیص زعفران اصل از تقلبی وجود دارد. استفاده از جوش‌شیرین می‌تواند در این راه به کمکتان بیاید. کمی زعفران و جوش‌شیرین را در یک فنجان آب با هم ترکیب کنید. اگر ترکیب نهایی، ماده‌ای زرد باشد، زعفران اصل است و در غیر این صورت با محصولی قلابی روبه‌رو هستید.

۵. به ظاهر زعفران نگاه کنید و چند آزمایش را هم در ذهن داشته باشید

ظاهر زعفران هم می‌تواند در بازی تشخیص حقیقت از دروغ به کمکتان بیاید. واقعیت این است که سر رشته‌های زعفران، حالت چندشاخه دارد. اما زعفران‌های غیرخالص و غیرواقعی چنین نیستند و سر رشته‌های زعفران در آنها حالت چندشاخه ندارد.

اجازه بدهید که آزمایش دیگری را هم در زمینهٔ تشخیص زعفران اصل از تقلبی به شما یاد بدهیم. یا یک تکه روزنامه یا کاغذ هم می‌توان اصالت زعفران را تأیید کرد. چطور؟ چند رشته زعفران را میان کاغذ یا روزنامه بگذارید و آن را به هم فشار دهید. اگر زعفران تقلبی باشد، روغنی از آن روی کاغذ ترشح خواهد شد. اما زعفران طبیعی اصلا و ابدا حاوی روغن نیست.

گازوئیل هم می‌تواند به کمکتان بیاید. باید بدانید که زعفران در گازوئیل حل نمی‌شود. پس چند رشتهٔ زعفران را در گازوئیل بیندازید و اگر دیدید که گازوئیل رنگی شد، یعنی زعفرانتان تقلبی است.